Cotton Market Price महाराष्ट्रातील कापूस उत्पादक शेतकऱ्यांना बाजारभावांच्या अस्थिरतेमुळे मोठी अडचण येत आहे. विविध बाजार समित्यांमध्ये कापसाच्या दरातील फरक पाहता शेतकऱ्यांना योग्य भाव मिळणे आव्हान बनले आहे. या परिस्थितीत बाजारभावांचे सखोल विश्लेषण करून शेतकऱ्यांना मार्गदर्शन करणे गरजेचे आहे.
हिंगणघाट बाजार समिती
हिंगणघाट बाजारात या वर्षी कापसाची मोठी आवक झाली आहे. सुमारे ११,००० क्विंटल कापूस बाजारात आला आहे. विशेषतः मध्यम स्टेपलच्या कापसाला बाजारात चांगली मागणी आहे. या प्रकारच्या कापसाचा सरासरी दर क्विंटलला ७,०५० रुपये इतका राहिला. शेतकऱ्यांना या कापसासाठी चांगला भाव मिळाला आहे. या कापसाचा किमान दर क्विंटलला ६,९०० रुपये आणि कमाल दर ७,२३५ रुपये इतका नोंदवला गेला.
समुद्रपूर बाजार समिती
समुद्रपूर बाजार समितीत आज ६०८४ क्विंटल कापूस विक्रीसाठी आला. या बाजारात कापसाला मिळालेला सरासरी भाव ७२४६ रुपये प्रति क्विंटल इतका उंच होता. याचा अर्थ, सरासरीपणे प्रत्येक क्विंटल कापसाला शेतकऱ्यांना ७२४६ रुपये मिळाले. या बाजारात कापसाचा किमान भाव ६६०० रुपये आणि जास्तीत जास्त भाव ७४७१ रुपये इतका होता. म्हणजेच, कापसाच्या दरात ६६०० रुपयांपासून ७४७१ रुपयांपर्यंतची मोठी तफावत दिसून आली.
कोर्पना बाजार समिती
कोर्पना बाजार समितीत कापसाची मोठी आवक झाल्याचे दिसून आले आहे. येथे २१,७१२ क्विंटल कापूस विक्रीसाठी आला. या कापसाचा सरासरी दर प्रति क्विंटल ७,१०० रुपये ठरला. शेतकऱ्यांना या बाजारपेठेत कमीत कमी ७,००० रुपये आणि जास्तीत जास्त ७,४७१ रुपये प्रति क्विंटल या दरम्यान दर मिळाला. हा दर इतर बाजारपेठांच्या तुलनेत अधिक चांगला आहे.
धामणगाव बाजार समिती
धामणगाव रेल्वे बाजारात लांब स्टेपल असलेल्या मध्यम दर्जाच्या कापसाची ३,२०० क्विंटल आवक झाली. या कापसाचा सरासरी दर क्विंटलला ७,१५० रुपये इतका होता. या बाजारात या कापसाचा कमाल दर ७,४२१ रुपये आणि किमान दर ६,९०० रुपये इतका नोंदवला गेला. विशेष म्हणजे, या प्रकारच्या कापसाला बाजारात सतत मागणी राहिली.
वडवणी बाजार समिती
वडवणी बाजार समितीत एकूण २,४३२ क्विंटल कापसाची आवक नोंदवण्यात आली. येथे सरासरी दर ७,३२५ रुपये प्रति क्विंटल इतका राहिला, जो समाधानकारक मानला जातो. या ठिकाणी कापसाला मिळालेला कमाल दर ७,४२१ रुपये प्रति क्विंटल होता, तर किमान दर ७,१९८ रुपये प्रति क्विंटल इतका होता. एकूणच, बाजार समितीत कापूस दरांमध्ये फारसा मोठा चढ-उतार दिसून आला नाही, जे शेतकऱ्यांसाठी स्थिरतेचे लक्षण ठरले.
वरोरा बाजार समिती
वरोरा बाजार समितीत लोकल कापसाची २,१०७ क्विंटल इतकी आवक झाली आहे. कापसासाठीचा सरासरी दर ६,९०० रुपये प्रति क्विंटल इतका ठरला, तर कापसाला कमाल ७,०५१ रुपये आणि किमान ६,६५० रुपये प्रति क्विंटल दर मिळाला. लोकल जातीच्या कापसाला मागणी तुलनेने कमी असल्याचे चित्र दिसत आहे, त्यामुळे दर स्थिर असून खरेदी मर्यादित प्रमाणात होत असल्याचे जाणवत आहे.
पारशिवनी बाजार समिती
पारशिवनी बाजार समितीत एच-४ प्रकारच्या मध्यम स्टेपल कापसाची मोठ्या प्रमाणात आवक झाली असून, एकूण १,५४१ क्विंटल कापसाची नोंद झाली आहे. येथे कापसाला सरासरी दर ७,०७० रुपये प्रति क्विंटल मिळाला. कमाल दर ७,१०० रुपये प्रति क्विंटल तर किमान दर ७,००० रुपये प्रति क्विंटल नोंदवला गेला आहे. बाजारातील कापसाच्या दरांमध्ये कोणत्याही प्रकारचा मोठा चढ-उतार दिसून आला नाही.
सेलू बाजार समिती
सेलू येथे लांब स्टेपल प्रकारातील कापसाची एकूण १,४३१ क्विंटल आवक नोंदवली गेली आहे. या कापसाला बाजारामध्ये चांगला प्रतिसाद मिळाल्याचे दिसून आले आहे. सरासरी दर ७,२२५ रुपये प्रति क्विंटल इतका राहिला असून, उच्चतम दर ७,४७१ रुपये प्रति क्विंटल नोंदवला गेला आहे. याशिवाय, कमीतकमी दर ७,१४० रुपये प्रति क्विंटल इतका राहिला आहे. या दरांवरून असे स्पष्ट होते की लांब स्टेपल कापसाला बाजारात चांगली मागणी आणि समाधानकारक भाव मिळत आहेत.
कळमेश्वर बाजार समिती
कळमेश्वर बाजार समितीत हायब्रीड कापसाची मोठ्या प्रमाणात आवक झाली असून, एकूण १,१६२ क्विंटल कापूस बाजारात दाखल झाला आहे. या हायब्रीड कापसाला सरासरी ७,०५० रुपये प्रति क्विंटलचा दर मिळाला आहे. किमान दर ६,७०० रुपये प्रति क्विंटल तर कमाल दर ७,४६० रुपये प्रति क्विंटल इतका नोंदवला गेला आहे. हायब्रीड कापसाच्या दरांमध्ये मोठ्या प्रमाणात चढ-उतार दिसून आले आहेत.
चांगला बाजारभाव
सर्वसाधारणपणे पाहता, मध्यम स्टेपल आणि लांब स्टेपल कापसाला तुलनेने चांगला बाजारभाव मिळताना दिसत आहे. मात्र, स्थानिक जातींच्या कापसाच्या दरांमध्ये मोठ्या प्रमाणात फरक जाणवतो आहे. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांनी कापूस विक्रीसाठी योग्य बाजार समितीची निवड करताना कापसाच्या जातीचा विचार करणे अत्यंत महत्त्वाचे ठरेल. यामुळे कापसाला योग्य दर मिळण्यास मदत होईल आणि आर्थिक फायदाही वाढू शकतो.
बाजारभावांवर प्रभाव टाकणारे घटक
बाजारभावांवर प्रभाव टाकणारे विविध घटक आहेत. पहिला घटक म्हणजे जागतिक बाजारपेठेतील मागणी आणि पुरवठा, ज्यामुळे जागतिक स्तरावर कापसाची किंमत ठरते. जर जागतिक मागणी जास्त असेल, तर कापसाचे भाव वाढू शकतात, आणि पुरवठा कमी झाल्यासही किंमतींमध्ये वाढ होऊ शकते. दुसरा घटक कापसाची जात आणि गुणवत्ता आहे. उच्च दर्जाच्या कापसाची किंमत कमी दर्जाच्या कापसापेक्षा जास्त असते, कारण त्याची मागणी अधिक असते.
