Rule on Saving Account भारतीय रिझर्व्ह बँकेने सर्व बँक खात्याधारकांसाठी डिसेंबर 2024 पासून पाच नवीन नियम लागू केले आहेत. या नियमांचा प्रभाव सर्व सरकारी, खाजगी आणि सहकारी बँका तसेच पोस्ट ऑफिस खात्यांवर होणार आहे. या नियमांचे उल्लंघन केल्यास खातेधारकांना 500 रुपये ते 10,000 रुपये पर्यंत दंड भरावा लागू शकतो. नवीन नियम पाळून तुम्ही हा दंड टाळू शकता.
नवीन नियम
भारतीय रिझर्व्ह बँकेने लागू केलेले नवीन बँकिंग नियम सर्व प्रकारच्या खातेधारकांना प्रभावित करतील. यात तुमचे खाते बचत खाते असो, चालू खाते असो, पगार खाते असो किंवा मुदत ठेवी खाते असो, या सर्व प्रकारच्या खात्यांना हे नियम लागू होतील. याचा अर्थ, जर तुम्ही एखादी सहकारी बँक किंवा पोस्ट ऑफिसमध्ये खाते धारक असाल, तर तुम्हालाही या नवीन नियमांचे पालन करावे लागेल.
याशिवाय, जर तुमच्या खात्यातून नियमितपणे मोठ्या प्रमाणात पैसे जमा किंवा काढले जातात, तर तुमच्या खात्यावर अधिक कडक नियम लागू होऊ शकतात. याचा अर्थ, तुम्हाला काही अतिरिक्त कागदपत्रे सादर करावी लागू शकतात किंवा तुमच्या खात्याची अधिक तपासणी होऊ शकते.
बँक खात्यात रोख रक्कम जमा करण्याची मर्यादा
बँकेतील आपल्या बचत खात्यात आपण एका दिवसात जास्तीत जास्त 50,000 रुपये रोख रक्कम जमा करण्याची परवानगी आहे. जर तुम्ही 50,000 रुपयांपेक्षा जास्त रक्कम जमा करायची असेल तर तुम्हाला तुमचे पॅन कार्ड बँकेला सादर करणे आवश्यक आहे. हे पॅन कार्ड तुमच्या ओळखीचे पुरावा म्हणून काम करते. जर तुम्ही ही मर्यादा ओलांडली आणि पॅन कार्ड सादर केले नाही तर तुम्हाला 500 रुपये दंड भरावा लागू शकतो.
बँक खात्यावरील वार्षिक व्यवहार मर्यादा
आपल्या बँक खात्यात वर्षभरात किती पैसे जमा किंवा खर्च करता येतात याची एक मर्यादा आहे. ही मर्यादा दहा लाख रुपये आहे. जर आपण या मर्यादेपेक्षा जास्त व्यवहार केले तर आपल्याला आयकर विभागाकडून नोटीस मिळू शकते. या नियमाचे उल्लंघन केल्यास आपल्याला दोन हजार रुपये दंड भरावा लागतो.
अधिक पैसे बँकेत ठेवण्यासाठी कागदपत्रांची गरज
आपल्या बँक खात्यात जर एक लाख रुपयांपेक्षा जास्त पैसे असतील तर आपल्याला त्याचे स्पष्टीकरण द्यावे लागेल. आपल्याला या पैसे आपल्याला कसे मिळाले हे सांगणारे कागदपत्रे बँकेला दाखवावी लागतील. जर आपण हे केले नाही तर आपल्याला तीन हजार रुपये दंड भरावा लागू शकतो.
तुमच्या बँक खात्यात कोणतेही अनपेक्षित व्यवहार झाले तर बँक त्याची नोटीस घेऊ शकते. जर तुमच्या खात्यात एक लाख रुपयांपेक्षा जास्त अशी कोणतीही अनधिकृत रक्कम आढळून आली तर तुम्हाला यासाठी दंड भरावा लागू शकतो. हा दंड चार हजार रुपये इतका असू शकतो.
मोठ्या रकमेच्या व्यवहारांसाठी कायदेशीर नियम
जर तुमच्या बँक खात्यात एकाच वेळी किंवा काही कालावधीत दहा लाख रुपयांपेक्षा जास्त रक्कम जमा झाली तर सरकार याची नोंद घेऊ शकते. आयकर विभाग अशा प्रकारच्या मोठ्या व्यवहारांवर विशेष लक्ष ठेवून असतो. जर तुमचे व्यवहार या नियमांचे उल्लंघन करत असल्याचे आढळून आले तर तुम्हाला दहा हजार रुपये पर्यंत दंड भरावा लागू शकतो.
आरबीआयने बंदी घातलेल्या बँका
शंकरराव मोहिते पाटील सहकारी बँक आणि रामकुंडा को-ऑपरेटिव्ह बँक यांची आर्थिक स्थिती खूपच बिघडली आहे. यामुळे या बँकांना पैसे देण्याची क्षमता कमी झाली आहे. त्यामुळे या बँकांच्या ग्राहकांना एका वेळी फक्त पाच हजार रुपये काढण्याची परवानगी आहे. याशिवाय, या बँकांना नवीन कर्ज देणे किंवा घेणे बंद करण्यात आले आहे.
कोणत्या खात्यांवर हे नियम लागू होतात?
नवीन बँकिंग नियम सर्व ग्राहकांना प्रभावित करतात. महिला, ज्येष्ठ नागरिक, विद्यार्थी आणि पगारदार लोक यांच्यासाठीही काही नवीन नियम लागू झाले आहेत. विशेषतः, पगारदार लोकांनी लक्षात घ्यावे की जर तुम्ही तुमच्या खात्यात पन्नास हजार रुपयांपेक्षा जास्त रोकड जमा करत असाल तर तुम्हाला काही अतिरिक्त कागदपत्रे सादर करावी लागू शकतात.
फसवणुकीपासून सुरक्षित रहा
आपले बँक खाते सुरक्षित ठेवण्यासाठी काही सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे. आपल्या बँक खात्याचा क्रमांक, ओटीपी किंवा पासवर्ड कधीही कोणत्याही अज्ञात व्यक्तीला सांगू नका. कोणत्याही अॅप किंवा वेबसाइटवर आपली वैयक्तिक माहिती भरताना काळजीपूर्वक तपासा की ती सुरक्षित आहे.
आपले बँक खाते सुरक्षित ठेवण्यासाठी, आपल्या खात्यात होणाऱ्या सर्व व्यवहारांवर नियमितपणे नजर ठेवा. जर तुम्हाला कोणताही असा व्यवहार दिसला जो तुम्ही केलेला नसेल, तर ताबडतोब आपल्या बँकेशी संपर्क साधा. मोठ्या रकमेच्या व्यवहारांसाठी, तुमचे पॅन कार्ड अपडेट केलेले असल्याची खात्री करा.
आपले बँक खाते आणि त्यावरील सर्व व्यवहारांची माहिती नियमितपणे तपासणे खूप महत्वाचे आहे. यामुळे तुम्हाला तुमचे पैसे सुरक्षित ठेवण्यास मदत होईल आणि तुम्हाला कोणतेही दंड भरावा लागणार नाही. तुमच्या बँक खात्याची माहिती सतत तपासून तुम्ही तुमचे पैसे अधिक चांगल्या प्रकारे व्यवस्थापित करू शकता.