type of bank account नवीन वर्षाच्या सुरुवातीला भारतीय रिझर्व्ह बँकेने (आरबीआय) बँकिंग क्षेत्रात काही महत्त्वपूर्ण बदल जाहीर केले आहेत. १ जानेवारी २०२५ पासून अंमलात येणाऱ्या या नवीन नियमांमुळे देशभरातील लाखो बँक खाती प्रभावित होण्याची शक्यता आहे. या निर्णयामागे बँकिंग व्यवस्थेचे आधुनिकीकरण आणि सुरक्षितता हा मुख्य हेतू आहे.
नव्या नियमांमागील उद्दिष्टे
आरबीआयने हे नवे नियम अनेक महत्त्वपूर्ण कारणांसाठी आणले आहेत. त्यामध्ये प्रामुख्याने:
- बँकिंग व्यवहारांमध्ये अधिक पारदर्शकता आणणे
- डिजिटल बँकिंगला प्रोत्साहन देणे
- साइबर सुरक्षा मजबूत करणे
- ग्राहकांच्या हिताचे रक्षण करणे
- बँकिंग फसवणुकीला आळा घालणे
कोणती खाती होणार बंद?
आरबीआयच्या नव्या निर्णयानुसार तीन प्रकारची बँक खाती विशेष निरीक्षणाखाली येतील:
१. डोरमेंट खाती
डोरमेंट खाती म्हणजे अशी खाती ज्यांमध्ये मागील दोन वर्षांपासून कोणताही आर्थिक व्यवहार झालेला नाही. अशी खाती साइबर गुन्हेगारांसाठी लक्ष्य बनू शकतात. त्यामुळे या खात्यांवर विशेष लक्ष देण्यात येणार आहे. खातेधारकांनी त्यांच्या डोरमेंट खात्यांना पुन्हा सक्रिय करणे आवश्यक आहे.
२. निष्क्रिय खाती
ज्या खात्यांमध्ये निश्चित कालावधीत कोणतेही व्यवहार झालेले नाहीत, अशी खाती निष्क्रिय खाती म्हणून ओळखली जातात. या खात्यांचे व्यवस्थापन आणि देखरेख बँकांसाठी आव्हानात्मक असते. नव्या नियमांनुसार, अशी खाती सक्रिय करणे किंवा बंद करणे आवश्यक आहे.
३. शून्य शिल्लक खाती
ज्या खात्यांमध्ये दीर्घकाळापासून कोणतीही रक्कम जमा नाही किंवा अत्यंत कमी रक्कम आहे, अशी खाती या श्रेणीत येतात. बँकांना अशा खात्यांचे व्यवस्थापन करणे खर्चिक पडते, शिवाय ती फसवणुकीसाठी वापरली जाऊ शकतात.
ग्राहकांसाठी महत्त्वाच्या सूचना
तात्काळ करावयाच्या कृती
- आपले खाते सक्रिय आहे की नाही याची तपासणी करा
- गेल्या दोन वर्षांतील व्यवहारांचा आढावा घ्या
- केवायसी कागदपत्रे अद्ययावत करा
- किमान शिल्लक रक्कम राखण्याची खात्री करा
दीर्घकालीन उपाय
- नियमित बँक व्यवहार करा
- डिजिटल बँकिंग सुविधांचा वापर वाढवा
- खात्याची नियमित तपासणी करा
- बँकेच्या सूचनांकडे लक्ष द्या
डिजिटल बँकिंगचे महत्त्व
आरबीआयच्या नव्या मार्गदर्शक तत्त्वांमध्ये डिजिटल बँकिंगला विशेष महत्त्व देण्यात आले आहे. याचे फायदे:
- व्यवहारांची सुलभता
- कमी खर्च
- वेळेची बचत
- पारदर्शकता
- सुरक्षितता
या नवीन नियमांमुळे भारतीय बँकिंग क्षेत्रात दूरगामी बदल होण्याची अपेक्षा आहे:
- बँकिंग प्रणाली अधिक कार्यक्षम होईल
- फसवणुकीच्या घटनांमध्ये घट होईल
- ग्राहक सेवा सुधारेल
- डिजिटल व्यवहारांना चालना मिळेल
आरबीआयच्या या नव्या नियमांमुळे बँकिंग क्षेत्र अधिक सुरक्षित आणि पारदर्शक होण्यास मदत होणार आहे. ग्राहकांनी या बदलांकडे सकारात्मक दृष्टिकोनातून पाहून, आपली खाती सक्रिय आणि अद्ययावत ठेवण्याची काळजी घेणे महत्त्वाचे आहे. यामुळे न केवळ त्यांचे आर्थिक व्यवहार सुरक्षित राहतील, तर एकूणच बँकिंग प्रणाली अधिक मजबूत होण्यास मदत होईल.
Also Read:
रेशनकार्ड धारकांसाठी मोठी बातमी, गहू आणि तांदळा ऐवजी मिळणार या 5 वस्तू Ration Card Scheme Updates
हे बदल जरी सुरुवातीला काही ग्राहकांना त्रासदायक वाटू शकतील, परंतु दीर्घकालीन दृष्टीने ते भारतीय बँकिंग क्षेत्राच्या विकासासाठी आणि आधुनिकीकरणासाठी आवश्यक आहेत. त्यामुळे प्रत्येक खातेधारकाने या नियमांचे पालन करून, आपले बँकिंग व्यवहार सुरळीत ठेवण्याचा प्रयत्न करावा.